De opbrengst van groenten en fruit, gekweekt op een volkstuintje van ons formaat, is vaak te groot om direct op te eten.
Slechts een klein aantal soorten kan men langere tijd bewaren, vaak onder koele omstandigheden, zonder het eerst te bewerken (bijv. appels, aardappelen, kolen, wortelen.)
De oogst bewaren of langer houdbaar maken is de oplossing door gebruik te maken van:
- Inkuilen
- Koele ruimte zoals kelder of koelkast (aantal dagen)
- Diepvries (enkele maanden)
- Drogen (eesten) in de zon, lucht, oven
- Inmaken (inkoken, wecken)
- Fermenteren (in zout inleggen, met of zonder vocht)
- Inleggen in azijn of olie
- Ontsappen
- Verwerken tot jam, gelei, puree of chutney
Vóór de uitvinding van koel- en vriessystemen waren de mensen aangewezen op het zogenoemde inmaken (wecken) van hun opbrengst om het houdbaar te maken. Ook het systeem van inkuilen en drogen (eesten) is een beproefde methode, maar niet geschikt voor alle groente. Het drogen van kruiden gaat wel om lang te bewaren.
Inmaken volgens de “Weckmethode”
Het inmaken werd door een Franse suikerbakker en uitvinder verder uitgewerkt voor houdbaar en mee te nemen voedsel voor de manschappen van het Franse leger. Behalve groenten werden ook soepen, gekookte aardappelen en gaar vlees meegegeven.
Deze manier van houdbaar maken van voedsel in glazen potten werd verder doorontwikkeld voor de gewone burgers door de Duitser J.C. Weck die op 1 januari 1900 zijn bedrijf stichtte.
Hij produceerde het benodigde glaswerk, rubberringen, ketels, klemmen en goede zeer uitgebreide handleidingen hoe de gewone huisvrouw kon inmaken.
Bijna alle voedsel kan op deze manier lang houdbaar gemaakt worden.
Vooropgesteld wordt wel dat er aan een aantal voorwaarden moet worden voldaan:
- Verse, schone producten, die mooi rijp zijn
- Hygiënisch werken (schone glazen, afdichtingsringen, gerei)
- Goed de aangegeven kooktijden van de gevulde glazen in acht nemen
- Regelmatige controle op dichtheid van de gevulde glazen
Het principe werkt met het ontstane vacuüm door de kooktijd van de glazen met inhoud en de ontstane onderdruk na afkoeling in de pot. Door de hogere luchtdruk buiten het glas, zit de glasdeksel met behulp van de rubberring muurvast op het glas. De glazen kunnen worden geopend door via de rubberring met behulp van een lipje of mes lucht in het glas te laten stromen. Wij herinneren ons het sissende geluid dat daarbij ontstaat nog goed.
Auteurs: Hans en Marion (tuin 17)